Mỗi buổi chiều mát vào thời điểm thủy triều xuống, đến với bãi biển khu vực Nghinh Phong, Bãi Dứa, Bãi Dâu của Vũng Tàu, du khách sẽ bắt gặp một số người đang ngồi đục đẽo trên những mõm đá nước cạn để lấy hào sữa và một vài người tay cầm lưới đi lại sát mép nước biển theo dõi tìm cá để quăng chài bắt cá đối; đây là những người dân đã sinh sống lâu đời tại thành phố biển này, nghề truyền thống mưu sinh của họ trước đây và bây giờ quay lại lúc hết việc làm.  

Thoạt đầu nhìn việc lấy hào sữa tưởng đâu là dể, nhưng khi tiếp cận, không có kinh nghiệm thì để đạt được năng xuất là việc làm vô cùng không dể. Theo chị Vĩnh nhà ở đường Nguyễn Bĩnh Khiêm, phường Thắng Tam tâm sự, hào sữa trên đá thì nhiều đấy, nhưng nếu không nhìn kỹ, không quen tay thì lấy được nó rất khó. Nhìn vào dụng cụ, động tác chị Vĩnh làm rất là chuyên nghiệp. Để lấy hào phải tự đặt hàng thợ rèn làm một dụng cụ là cái mũi cạy, dụng cụ này như cái búa nhọn có cán, mũi cạy phải vừa tay với người dùng để không quá nặng sẽ mỏi tay và không quá nhẹ không đủ sức lấy vỏ hào, việc đưa mũi cạy vào vị trí để tách vỏ con hào cũng phải có kinh nghiệm; với chị Vĩnh chỉ một động tác là lấy được vỏ trên của con hào, người không quen sẽ phải nhiều động tác, nhưng việc quan trọng là xác định được con hào nào chưa bị chết còn tươi ngon, trong số rất nhiều con trên đá. Sau khi cạy vỏ trên việc lấy thịt hào cũng cần khéo léo để không bị nát. Chị Ngọc người đi lấy hào nhà ở Sao Mai, Phường 5 cho biết chị đi từ 12 giờ trưa đến gần 18 giờ chiều mà chỉ hơn 1kg, chị làm tranh thủ ngày nghỉ theo con nước tranh thủ thời gian rảnh lao động giúp việc nhà. Khi được đề cập đến việc tiêu thụ hào sữa, phần lớn các chị đã được đặt hàng và hào sữa được các chủ vựa mua, bao nhiêu cũng lấy; nghe nói bán cho các nhà hàng sang trọng, chị Ngọc cho biết vậy. Hào sữa được dùng thông thường là nấu cháo rất bổ dưỡng, hào sữa chiên bột và hào sữa xào nấm bào ngư… thường được chế biến phục vụ thực khách ưa chuộng ở những nhà hàng, quán ăn tại Vũng Tàu.

Lấy hào sữa tại Bãi Dứa Vũng Tàu

Theo chân anh Hùng người đi quăng chài khu vực mép nước tại khu vực mũi Nghinh Phong, khi thấy anh đi đi lại lại, mắt chăm chú xuống nước mới biết anh đang tìm cá, quăng chài là nghề có kinh nghiệm cao, vì phải nhìn được cá, biết được cá di chuyển, chứng kiến đến năm lần quăng chài, thì cả năm lần đều có cá cho thấy kinh nghiêm và tay nghề của anh; do mỗi lần chài chỉ từ 2 đến 3 con cá đối nhỏ, ít quá nên anh Hùng buồn bã nói, hết cá rồi, môi trường bây giờ thế nào mà cá không có, anh kể ngày trước chỉ cần ném ba chài là được gần hai ký cá. Chúng tôi cũng trao đổi với anh, hết cá ngoài vấn đề môi trường ra, cũng còn còn vấn đề đánh bắt tận diệt bằng nhiều phương tiện của con người chúng ta, việc đánh bắt không theo mùa, kể cả mùa sinh sản của cá. Anh Hùng gật đầu như hiểu ý chúng tôi, nhưng anh cũng thanh minh là mình đi lao động hàng ngày, chỉ đi quăng chài kiếm vài con cá đối về ăn. Nhìn những con cá đối bắt được, chúng tôi gợi ý cho anh Hùng bữa tối món cá đối tươi này chiên xù, vui vẻ đầm ấm với gia đình.

Quăng chài tại khu vực bãi biển Nghinh Phong Vũng Tàu

Trải nghiệm bãi biển Vũng Tàu, tìm hiểu các hoạt động truyền thống của ngư dân lâu đời cũng thật thú vị, tiếp cận người dân, hiểu hoạt động của người dân mới thấy được giá trị của sản vật ngon như hào sữa, cá đối quăng chài. Yêu Vũng Tàu, hãy đến nghỉ dưỡng, thưởng thức món ngon, sản phẩm “sạch” rất bình dân và thú vị./.

Bài, ảnh: Lại Giang, BBT