Du lịch Vũng Tàu là một thương hiệu đã được biết đến từ thế kỷ 19. Vũng Tàu thu hút du khách trong và ngoài nước bởi những bãi cát trắng mịn, trải dài 42 km bờ biển; với những danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử nổi tiếng cùng khí hậu quanh năm ôn hòa, ấm áp… Với những lợi thế về vị trí địa lý, cảnh quan thiên nhiên, thành phố Vũng Tàu được quy hoạch là một trong những đô thị du lịch của cả nước, cung cấp nhiều sản phẩm du lịch chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu trong nước và quốc tế.

Trong lịch sử, Vũng Tàu là một bán đảo, từ thời chúa Nguyễn và các vua Nguyễn sau này đều cho xây dựng các công trình quân sự quốc phòng và pháo đài ở nơi đây; trước kia vùng đất này là một bãi lầy, nơi thuyền buôn nước ngoài thường vào trú đậu nên gọi là Vũng Tàu. Vũng Tàu có địa mạo là một mũi đất nhô về biển ở phía nam, địa hình thành phố là một vùng đồng bằng liền kề dưới hai ngọn núi: Núi Lớn (hay còn gọi là núi Tương Kỳ) cao 245 mét và núi Nhỏ (hay còn gọi là núi Tao Phùng) cao 170 mét.

Một góc Vũng Tàu nhìn từ Núi Lớn

Nằm ở vị trí chiến lược quan trọng của Miền Đông, nên trong quá khứ Vũng Tàu có nhiều pháo đài phòng ngự do các vua Nguyễn và sau này là người Pháp xây dựng. Vũng Tàu cũng là miền đất giàu trầm tích văn hóa, với sự giao thoa Đông – Tây. Nơi đây còn nhiều di tích đền đình chùa miếu, nhà thờ công giáo như: Tượng Chúa Kito Vua trên Núi Nhỏ, được khởi dựng từ năm 1974 (khánh thành năm 1994), có chiều cao 32 mét, chiều dài hai cánh tay là 18,4 mét; đặt trên bệ khối chạm hình Chúa và 12 tông đồ; bên trong tượng là cầu thang xoắn ốc gồm 133 bậc, chạy từ bệ lên cổ tượng. Nhà thờ Vũng Tàu, nằm ở Trung tâm thành phố - một kiến trúc công giáo nhưng lại đậm nét Á Đông, được xây dựng từ năm 1940. Đình Thắng Tam, nơi ghi dấu ấn của những lưu dân người Việt thời xưa đi mở cõi; Trong khuôn viên đình Thắng Tam có lăng Ông Nam Hải chứa cốt và thờ phụng 180 cá Ông Nam Hải (cá voi), đã được Bộ Văn hóa – Thông tin công nhận là Di tích lịch sử cấp Quốc gia năm 1991. Bạch Dinh - một trong những công trình nổi tiếng nhất ở thành phố Vũng Tàu, là một dinh thự kiến trúc kiểu châu Âu được xây cuối thế kỷ 19, nằm bên sườn Núi Lớn; từng được dùng làm nơi nghỉ mát cho Toàn quyền Đông Dương, Hoàng đế Bảo Đại và các đời Tổng thống Việt Nam Cộng hòa, ngày nay Bạch Dinh là một địa điểm tham quan của du khách khi đến Vũng Tàu.

Thành phố Vũng Tàu có 16 phường và một xã. Xã duy nhất ở ngoại ô thành phố là xã đảo Long Sơn. Công trình kiến trúc - điểm đến nổi tiếng ở Long Sơn là Nhà Lớn, hay còn gọi là nhà thờ Đạo Ông Trần. Nhà Lớn do Ông Trần (tên thật là Lê Văn Mưu, người Hà Tiên, đến đảo Long Sơn khai hoang lập nghiệp khoảng năm 1900) cho khởi công xây dựng từ năm 1910 đến 1929 thì hoàn thành. Đây là một quần thể kiến trúc tín ngưỡng đặc sắc, đậm tính nhân văn và bản sắc Việt Nam. Vũng Tàu có 42km bờ biển, trong đó dài nhất và đẹp nhất là Bãi Sau, trải dài gần 10 km, nằm ở phía Nam thành phố, có tên gọi là Thùy Vân hay Thùy Dương, là một trong những bãi biển đẹp nhất Việt Nam với những bãi cát trắng mịn, thẳng tắp; tiếp đến là Bãi Trước, còn được gọi là bãi Tầm Dương do nằm ở phía Tây, có thể ngắm mặt trời lặn trên biển; ngoài ra còn có Bãi Dứa, nơi biển len sâu vào bờ, tạo nên những ghềnh đá vươn dài ra biển, đồng thời tạo thành những vũng tắm kín đáo, thơ mộng; Bãi Dâu, một bãi biển kín gió với nhiều ghềnh đá kỳ thú, thơ mộng; hãy Bãi Vọng Nguyệt, một bãi tắm còn hoang sơ nằm dưới chân Núi Nhỏ, ba bề là vách đá cheo leo hùng vĩ, dành cho những người thích khám phá, trải nghiệm…

Bãi Trước

Nằm trong vùng năng động nhất về kinh tế của Việt Nam, nên Bà Rịa – Vũng Tàu nói chung và thành phố Vũng Tàu nói riêng có nhiều điều kiện thuận lợi trong việc thu hút các nguồn khách du lịch. Số giờ nắng cao trong năm, nhiệt độ không khí khá ổn định, không có mùa đông và ít bão là các yếu tố tạo nên lợi thế cho Vũng Tàu so với các địa phương ven biển miền Bắc và miền Trung trong phát triển du lịch. Là một du khách từng thường xuyên đến Vũng Tàu nghỉ dưỡng, bà Nguyễn Thị Khánh đã quyết định rời TP. Hồ Chí Minh để về thành phố biển sinh sống sau khi về hưu, để có thể gắn bó lâu dài với vùng đất thiên thời - địa lợi - nhân hòa mà thiên nhiên đã ban tặng cho con người. Hiện tại, bà Khánh sống cùng với con trai ở số 334/4, đường Lê Hồng Phong. Ở cái tuổi 79, sức khỏe đã yếu, việc đi lại cũng khó khăn, thế nhưng đều đặn mỗi ngày bà đều nhờ con đưa đến khu công viên Bãi Trước để ngắm biển và tận hưởng không khí trong lành. Bà Khánh chia sẻ: Ở Sài Gòn ngột ngạt quá nên bác ra đây sống thì thấy rất thoải mái, tắm biển rất khỏe. Bây giờ sức khỏe yếu không tắm biển được nữa thì bác ra công viên đi bộ hay ngồi chơi cũng thấy rất khỏe. Hơn 20 năm gắn với với nghề tài xế, đã từng đi từ Bắc chí Nam, ông Huỳnh Kim Khánh (phường Thắng Nhì, thành phố Vũng Tàu) luôn có một cảm nhận: không đâu bằng thành phố biển Vũng Tàu; Không phải mình khen chỗ mình ở, nhưng thực tế mà nói cảnh quan của thành phố Vũng Tàu thì tuyệt vời, trên cả tuyệt vời. Chú là tài xế đi từ Nam chí Bắc, mà nói thật ra có BR-VT là sướng nhất: Thứ nhất là an ninh vô cùng đảm bảo. Thứ hai là môi trường  sạch sẽ. Thứ ba là đường sá rộng lớn, giao thông an toàn. Thứ tư là cảnh quan môi trường, không khí thoáng mát, sạch sẽ… làm cho con người thấy thư giãn nhiều.

Lễ hội Nghinh Ông Thắng Tam – một trong những hoạt động tâm du lịch linh thu hút hàng ngàn lượt khách hàng năm 

Trong nhiều năm qua, dịch vụ du lịch luôn được xác định là ngành kinh tế quan trọng, chiếm vị trí mũi nhọn trong cơ cấu phát triển của thành phố Vũng Tàu. Tổng số lượt khách du lịch đến thành phố tăng bình quân 8,7%/năm. Doanh thu du lịch tăng bình quân 9,6%/năm. Năm 2017, Tổng số lượt khách đến tham quan, nghỉ dưỡng tại thành phố Vũng Tàu ước khoảng 5,75 triệu lượt người, trong đó có trên 400.000 lượt khách quốc tế, tổng doanh thu thương mại-dịch vụ ước đạt 174.315 tỷ đồng, đạt 100,76% kế hoạch năm, tăng 15,36% so với cùng kỳ. Thành phố hiện có 27 dự án đầu tư du lịch với tổng diện tích là 631,46 ha; tổng vốn đăng ký đầu tư của 19 dự án có vốn trong nước là 10.212 tỷ đồng và 8 dự án có vốn đầu tư nước ngoài là 5,86 tỷ USD. Trong đó, có 8 dự án đã đưa vào khai thác kinh doanh; 5 dự án đang triển khai xây dựng và 14 dự án đang thực hiện các thủ tục đầu tư về đất đai và xây dựng.  Hiện nay, thành phố đang thu hút thêm nhiều dự án bất động sản về du lịch và đang kêu gọi đầu tư các dự án ở các khu “đất vàng” như: Paradise, Sài Gòn Atlantis, Sao Mai - Bến Đình, các dự án dọc Bãi Trước, Bãi Dứa… Các cơ sở vật chất phục vụ hoạt động du lịch trên địa bàn đã cơ bản hiện đại; các nhà hàng, quán ăn đảm bảo chất lượng cơ sở vật chất, cung cách phục vụ ngày càng được chú trọng và nâng cao, đặc biệt là không ngừng sáng tạo các món ăn với nguyên vật liệu là thủy, hải sản. Món ăn nổi tiếng của Vũng Tàu là bánh khọt, đã được chứng nhận độc quyền nhãn hiệu và là một trong 12 món ăn Việt Nam được xác lập kỷ lục Châu Á.

Trong những năm qua, Thành phố Vũng Tàu đã tổ chức thành công nhiều lễ hội, các sự kiện văn hóa, thể thao lớn diễn ra trong tỉnh trong thời gian qua như: Giải cờ tướng châu Á năm 2002, Giải cờ vua Đông Nam Á năm 2006, Giải cờ vua trẻ Thế giới năm 2008, Cuộc thi hoa hậu quý bà đẹp và thành đạt Việt Nam và Thế giới năm 2009, Festival diều quốc tế, Giải bóng chuyền bãi biển nữ quốc tế, Lễ hội Văn hóa - Ẩm thực thế giới 2010; Khai hội Văn hóa - Du lịch. Ngoài ra, một số lễ hội cũng đã và đang được nâng cấp nhằm phát triển du lịch văn hóa tâm linh như: Lễ hội Nghinh Ông Thắng Tam, lễ Giỗ tổ Hùng Vương. Bước đầu, việc nâng cấp các lễ hội trên đã có hiệu quả trong việc thu hút khách du lịch.

Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Việt Nam đã xác định, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu nói chung và thành phố Vũng Tàu nói riêng là một trong những khu vực trọng điểm ưu tiên phát triển du lịch của cả nước. Với những tiềm năng, thế mạnh của địa phương như vị trí địa lý, đặc điểm khí hậu, các danh thắng, di tích, truyền thống ngành du lịch cùng với thương hiệu du lịch hình thành từ lâu đời, Vũng Tàu hội đủ những điều kiện để “cất cánh” trở thành một đô thị du lịch của cả nước./. 

Bài, ảnh: Huy Tuấn, BBT