Chương trình nhãn xanh được áp dụng phổ biến ở nhiều nước tiên tiến trên thế giới, tuy nhiên còn khá mới mẻ ở Việt Nam. Khái niệm “Nhãn xanh” hay “Nhãn sinh thái” chưa được phổ cập và chưa được nhiều doanh nghiệp và người tiêu dùng biết đến. Trong khi đó trên thế giới các sản phẩm dán nhãn sinh thái là rất quen thuộc, với các tên gọi khác nhau ở từng nước. Ví dụ Singapore lại gọi là Nhãn xanh, Thái Lan gọi là sản phẩm xanh, Đức có nhãn Thiên thần xanh, Bắc Âu có nhãn Thiên nga trắng...

 

 

Theo tổ chức Thương mại Thế giới WTO: Định nghĩa Nhãn xanh/Nhãn sinh thái là một loại nhãn được cấp cho những sản phẩm thoả mãn một số tiêu chí nhất định do một cơ quan chính phủ hoặc một tổ chức được chính phủ uỷ nhiệm đề ra. Các tiêu chí này tương đối toàn diện nhằm đánh giá tác động đối với môi trường trong những giai đoạn khác nhau của chu kỳ vòng đời sản phẩm: từ giai đoạn sơ chế, chế biến, gia công, đóng gói, phân phối, sử dụng cho đến khi bị vứt bỏ.

 

Tương tự như các nước khác, ở nước ta người tiêu dùng bắt gặp nhãn xanh gắn trên các sản phẩm, nguyên liệu, thiết bị sản xuất, thiết bị điện, thiết bị văn phòng. Nhãn Xanh Việt Nam là loại nhãn được dùng để chỉ ra những sản phẩm nói chung có mức độ ưu tiên chung về môi trường cao hơn so với những loại sản phẩm khác trong cùng một nhóm sản phẩm trên cơ sở đánh giá những tác động và ảnh hưởng lên môi trường của vòng đời sản phẩm. Hay nói cách khác, những sản phẩm gắn nhãn xanh Việt Nam cho thấy sản phẩm ấy không chỉ tốt về chất lượng mà còn tốt trong việc đáp ứng các yêu cầu môi trường trong quá trình sản xuất, sử dụng và tái chế, có thể là sản phẩm tốt hơn sản phẩm cùng loại về tiết kiệm năng lượng, và ít làm hại cho môi trường. Việc xác nhận sản phẩm đủ điều kiện được gắn Nhãn xanh Việt Nam là hoạt động chứng nhận sự phù hợp của loại sản phẩm với các yêu cầu của Tiêu chí Nhãn xanh do Bộ Tài nguyên và Môi trường công bố.

 

Giải thích về biểu tượng “Nhãn xanh Việt Nam”, Quyết định số 253/ QĐ- BTNMT về phê duyệt chương trình cấp nhãn sinh thái nêu rõ: Nhãn sinh thái hay còn gọi Nhãn xanh Việt Nam (tên tiếng Anh Viet Nam Green Label) có biểu tượng một con chim đang nằm trong tổ ấm, giữa một lùm cây lớn, ở phía trên một dòng sông gợn sóng xanh. Những hình tượng này ẩn dụ ý nghĩa thân thiện môi trường, bảo vệ sinh thái, quản lý và sử tốt nguồn tài nguyên thiên nhiên, đồng thời nói lên giá trị của các sản phẩm mang “nhãn xanh Việt Nam”.

 

Việc dán nhãn xanh của Bộ Tài Nguyên Và Môi Trường cho thấy thấy rằng, tiêu dùng xanh đang là xu hướng phát triển mạnh mẽ trong cộng đồng Việt Nam và thế giới. Người tiêu dùng ngày càng quan tâm hơn đến những sản phẩm thân thiện với môi trường. Mặt khác cho thấy nước ta đang có nhiều biện pháp quản lý, đánh giá, chứng nhận các tổ chức, doanh nghiệp trong việc sử dụng bền vững tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường thông qua việc khuyến khích các mô hình sản xuất xanh và tiêu dùng các sản phẩm xanh thân thiện với môi trường.

 

Việc dán nhãn xanh đem lại lợi ích kép: nhà sản xuất và người tiêu dùng cũng được hưởng lợi đối với việc sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường. Người tiêu dùng hiểu rằng sản phẩm được dán nhãn xanh có lợi cho môi trường và cho sức khỏe, do đó, người ta sẽ có xu hướng sử dụng những sản phẩm này nhiều hơn. Cái lợi lớn nhất của người tiêu dùng là sức khoẻ được bảo đảm, nguy cơ mắc những bệnh liên quan đến các sản phẩm mà họ tiêu dùng được loại bỏ do những sản phẩm thân thiện với môi trường có tiêu chí khắt khe để loại trừ tối đa những tác động có hại đến sức khỏe con người và môi trường. Dán nhãn xanh cũng là chương trình hướng tới cải thiện và duy trì chất lượng môi trường sống, thông qua việc giảm thiểu sử dụng và tiêu dùng năng lượng (thủy điện, than, dầu khí…) vật liệu cũng như các loại chất thải được sinh ra trong quá trình sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng những sản phẩm, dịch vụ tiêu dùng phục vụ đời sống. dán nhãn xanh làm cho các doanh nghiệp nhận thức ra được yêu cầu của việc nâng cao chất lượng, khuyến khích doanh nghiệp sản xuất và thiết kế sản phẩm theo hướng giảm các tác động có hại tới tài nguyên và môi trường trong suốt quá trình khai thác nguyên liệu, sản xuất, vận chuyển, tiêu thụ và tái chế sản phẩm... Đồng thời, khi sử dụng các sản phẩm xanh thân thiện với môi trường người tiêu dùng đã gián tiếp thực hiện được hành vi bảo vệ môi trường. Bởi thông qua thói quen tiêu dùng tốt này, bắt buộc nhà sản xuất đưa ra những sản phẩm đáp ứng nhu cầu, góp phần bảo vệ môi trường.

 

Đặc biệt, trong quá trình hội nhập ASEAN và quốc tế sâu rộng hiện nay, nhãn xanh Việt Nam càng có ý nghĩa khi chúng ta tham gia vào các thị trường lớn và mạnh trên thế giới với những hàng rào kĩ thuật chặt chẽ như EU, Bắc Mỹ, Nhật, Trung Quốc...  Việc dán nhãn xanh Việt Nam cho thấy các doanh nghiệp và người tiêu dùng ý thức rất rõ về xuất xứ sản phẩm, luôn sử dụng những sản phẩm có chất lượng cao và thân thiện với môi trường.