Đã nhiều lần tôi đến Côn Đảo, trong những lần đến với các nhiệm vụ khác nhau và thời điểm khác nhau, nhưng trong tôi  không sao quên được vẻ đẹp say mê lòng người, những cảnh sắc kỳ thú của đất trời, đồi núi, rừng cây, bờ biển mà thiên nhiên đã hào phóng ban tặng cho Côn Đảo. Nơi  đây được xem là hòn đảo du lịch với những bãi tắm hoang sơ và tuyệt đẹp, làn nước trong xanh mát lạnh, bãi cát dài phẳng mịn. Không khí trên đảo thật trong lành, cho dù đến nay Côn Đảo đang đô thị hóa nhanh, đường phố khang trang, sạch, đẹp nhưng vẫn còn đó một số công trình xưa dưới bóng những cây bàng cổ thụ và những bờ tường rêu phong. Trước vẻ thanh bình ấy, làm sao có thể tin rằng nơi đây từng được mệnh danh là "Địa ngục trần gian".

Mộ của nữ anh hùng liệt sỹ Võ Thị Sáu luôn được du khách đến hương hoa thường xuyên

Tôi cũng như bất kỳ du khách nào khi đến Côn Đảo, không thể không đến nghĩa trang Hàng Dương và mộ phần của nữ anh hùng liệt sỹ Võ Thị Sáu, người con gái quê hương Đất Đỏ kiên trung, anh dũng để thắp nén huơng tri ân những người đã nằm lại trên hòn đảo xinh đẹp này. Nhưng có lẽ phải đến nghĩa trang Hàng Dương vào nửa đêm mới cảm nhận hết sự lạnh lẽo của một vùng địa ngục quá khứ. Những ánh đèn chạy bằng pin mặt trời cháy xanh nhạt trong đêm, tiếng tắc kè đột ngột trong gió biển thổi vô hồn vào đêm  như khúc nhạc cầu hồn tử sĩ, những que hương cháy mờ tỏ bên những nấm mồ tạo ra một cảm giác vừa bi thương oan khuất vừa dữ dội linh thiêng. Chị Nguyễn Ngọc Như Xuân, nhân viên Ban quản lý di tích Côn Đảo, thuyết minh đoàn chúng tôi cho biết, hệ thống nhà tù Côn Đảo ghi dấu cho hơn 2 vạn người nằm lại, nhưng có khoảng 2 ngàn liệt sỹ, những người cộng sản, chiến sỹ, chí sỹ yêu nước đã anh dũng hy sinh tại đây, nghĩa trang Hàng Dương vẫn chưa quy tập đầy đủ, hiện nay tại Đền thờ Liệt sỹ Côn Đảo cũng đã khắc tên các liệt sỹ, nhưng vẫn còn nhiều liệt sỹ chưa bết tên và chưa biết mộ phần tại đâu, mỗi người khi đến nghĩa trang Hàng Dương hãy thắp những nén hương tưởng nhớ chung cho các chiến sỹ, đồng bào, những người đã yên nghỉ trên mảnh đất này trong ngục tù của thực dân, đế quốc là thể hiện được sự tri ân của bản thân mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, giải phóng đất nước, chị Xuân cho biết như vậy.

Các đoàn dâng hương, hoa, quả trong lễ giỗ nữ anh hùng liệt sỹ Võ Thị Sáu năm 2019

Khói hương nghi ngút, đông người nhưng trầm lắng có lẽ là mộ phần yên nghỉ của nữ anh hùng liệt sỹ Võ Thị Sáu, tên của chị đã đi vào huyền thoại, người thiếu nữ kiên trung, sẵn sàng hy sinh để bảo vệ cách mạng, khi bị giặc đưa ra pháp trường vẫn hiên ngang giữ vững khí tiết của người cộng sản, dẫu người nữ anh hùng đã đi xa, nhưng nhìn vào ngôi mộ và các tấm bia, tôi cứ ngỡ hồn chị vẫn còn phảng phất đâu đây. Chị Phạm Thị Tám, Trưởng Ban quản lý di tích Côn Đảo cho biết ngày 23 tháng 01 dương lịch hàng năm là ngày giỗ cô Sáu tại đền thờ liệt sỹ, đây là ngày hội của người dân trên đảo và du khách nhiều địa phương về dâng hương tưởng niệm. Tuy mới một lần dự lễ giỗ nữ anh hùng Võ Thị Sáu, 23/01/2019 nhưng trong tôi còn đọng lại  hình ảnh của một người con gái kiên trung, bất khuất, cảm giác nhớ về quá khứ một thời, về những mất mát đau thương mà cha ông ta đã trải qua để con cháu đời sau được sống trong hoà bình, ấm no, hạnh phúc; thấy được sự hy sinh to lớn của những người cộng sản mà ta không diễn tả được bằng lời. Và thật khó có thể quên đi những con người mà tên tuổi của họ đã hòa vào tên đất nước.

Những mất mát hi sinh của một thời ở Côn Đảo nay đã được bù đắp. Côn Đảo ngày nay đã là một mảnh đất thanh bình và ấp áp tình người, ông Nguyễn Hoàng Tùng, Tỉnh ủy viên, Bí thư huyện ủy Côn Đảo trong dịp tiếp đoàn công tác của thành phố Vũng Tàu ra thăm tặng quà cho các đơn vị vũ trang đang làm nhiệm vụ cho biết các chỉ tiêu năm 2019 Côn Đảo về đích sớm, đời sống người dân được nâng cao, lượng khách đến với Côn Đảo tăng với nhiều phương tiện thuận lợi ra đảo, các dự án đang được đầu tư và đẩy nhanh tiến độ để đưa Côn Đảo trở thành điểm du lịch hấp dẫn du khách. Lòng tôi ấm lại, sự hy sinh của cha ông, của nữ anh hùng Võ Thị Sáu tại Côn Đảo không uổng phí, ngày nay Côn Đảo đang vươn mình trở thành hòn đảo ngọc giữa Biển Đông của tổ quốc Việt Nam thân yêu./.

Bài, ảnh: Lại Giang, BBT