Có nhiều người không biết là cây bàng quả vuông ở quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa có từ bao giờ? Tôi có người anh họ đã và đang công tác trên đảo Trường Sa kể lại rằng: Vào năm 1979 trong một lần đi kiểm tra, đồng chí Trung tá Lê Văn Tấn, Nguyên đảo trưởng đảo Trường Sa (1978 –1987) đã nhặt được một quả có hình thù rất lạ (khối hình vuông) được sóng đánh dạt vào đảo, ông đã đem về ươm, sau hơn một tháng thì cây mọc và không phụ công lao của những người lính đảo hàng ngày chăm sóc, hồi hộp chờ cây lớn từng ngày. Đến năm 1984 thì cây bắt đầu ra hoa kết quả. Cây có lá rất giống lá bàng, nhưng hoa thì rất đẹp và chỉ nở vào ban đêm, được anh em trên đảo đặt tên là cây bàng quả vuông, từ đó bàng quả vuông được nhân giống trồng ở các đảo khác trong quần đảo Hoàng Sa,Trường Sa của Việt Nam.

 

Cây bàng quả vuông  là loài cây thân thiết với những người lính đảo, cây tỏa bóng mát che người lính trong những ngày nóng bức. Cây bàng quả vuông giành được tình cảm yêu mến của những người đã từng một lần đặt chân lên đảo Hoàng Sa, Trường Sa. Hoa bàng quả vuông khi nở từng cuống nhụy trắng điểm phớt tím vươn dài như những tia sáng chúng hợp lại với nhau như màn pháo hoa trong đêm lễ hội. Gió đưa nhè nhẹ, chùm hoa cứ lung linh dưới ánh trăng và sóng nước đại dương. Ngắm hoa bàng vuông tươi tắn, đẹp đẽ nhất là vào lúc sáng sớm khi bình minh bắt đầu ló rạng. Hoa bàng quả vuông có đặc trưng riêng, trong mỗi chùm hoa mỗi đêm chỉ nở một bông, cứ như vậy quá trình ra hoa của cây liên tục trong năm. Đó cũng là sự bảo tồn nòi giống mà thiên nhiên ban tặng cho loài thực vật ở nơi có điều kiện khj1 hậu khắc nghiệt này.

 

 

Quả bàng vuông sau khi đã đậu thì lớn dần (cỡ như nắm tay trẻ em), vào khoảng hơn 70 ngày là chín. Những quả bàng vuông trông như những chiếc đèn lồng xanh nho nhỏ xinh xắn trên cành. Khoảng hơn 70 ngày là bàng chín, ta có thể hái phơi khô cất làm giống hoặc để nguyên như thế gieo xuống đất và hơn 50 ngày sau sẽ cho ta những cây bàng quả vuông thật bụ bẫm. Nhưng khi cây non nhú lên khỏi mặt đất cũng phải hơn 50 ngày sau mới lên được khoảng 6-8 cm, kể từ đó cây sẽ phát triển rất nhanh chóng. Nếu muốn nhân giống ta có thể triết cành hoặc gieo bằng quả.

 

Cây bàng vuông có sức sống mãnh liệt. Quanh năm nơi đảo xa nơi đầy sóng gió với nước biển mặn chát, vậy mà cây vẫn xanh tốt, lá bàng rất ít rụng và không có kỳ thay lá. Lá bàng to, dày xanh thẫm cùng với cây phong ba và một số loài cây như: cây đa từ vùng đất Tân Trào; cây tre ngà mà Thánh Gióng dùng để đánh giặc Ân ở vùng đất Sóc Sơn… mang lại màu xanh cho đảo. Thân cây bàng chắc và dẻo chịu được các trận bão lớn, rễ cây vững chắc bám sâu vào lòng đá san hô cùng với cây phong ba, mù u, dừa… giữ lại nguồn nước mưa quý hiếm cho đảo và chống chọi lại sự xâm nhập của những con sóng, gió, bảo vệ cho đảo. Ngày tết Nguyên Đán bộ đội còn lấy lá bàng vuông để cùng với lá rong của đất liền gửi ra để gói bánh chưng, bánh tét. Cây bàng quả vuông mộc mạc chân tình như những người lính kiên cường, hiên ngang nơi đầu sóng ngọn gió, nhưng cũng thật khiêm tốn, thân thương gần gũi như những người lính đảo.

 

Những năm gần đây, cây bàng vuông cũng đã được mang về trồng ở đất liền ( trong sân trường, sân bệnh viện, công viên....) như sự kết nối tình yêu thương giữa đất liền và hải đảo. Thành phố Vũng Tàu cũng thật vinh dự khi có con đường mang tên Hoàng Sa, Trường Sa. Hy vọng trong thời gian tới, Đảng bộ và chính quyền thành phố sẽ có chủ trương trồng cây bàng vuông bên con đường này để chúng ta thấy được dáng hình Tổ quốc ngay trong lòng thành phố thân yêu này./.