Theo Tổ chức y tế thế giới, thuốc lá có 7000 chất hóa học khác nhau, trong đó có tới 69 chất gây ung thư. 90% bệnh nhân mắc bệnh ung thư phổi là do sử dụng thuốc lá. Và thuốc lá không chỉ gây ung thư phổi mà còn gây nên nhiều bệnh ung thư khác và các bệnh liên quan đến đột quỵ, tim mạch, thai nhi vv…Việt Nam hiện đang thuộc nhóm 15 nước có số người hút thuốc lá cao nhất thế giới với gần một nửa nam giới trong độ tuổi trưởng thành hút thuốc, chiếm hơn 47%.  Mỗi năm, nước ta có khoảng 40.000 người tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá- tức là hơn 100 người chết vì thuốc lá mỗi ngày. Tại Bà Rịa- Vũng Tàu, tuy chưa có nghiên cứu tổng thể về tất cả tác hại do thuôc lá gây ra, nhưng nhiều nghiên cứu, thống kê chỉ ra tỷ lệ người hút thuốc lá ở các đối tượng, lứa tuổi cũng tương đương tỷ lệ chung của toàn quốc, và tác hại do thuôc lá gây ra là không nhỏ.

Hút thuốc lá từ thời trai trẻ, sau nhiều năm hút thuốc, sức khỏe ông Phạm Văn Tuyên, 65 tuổi ở phường Thắng Nhất, TP Vũng Tàu ngày càng “ xuống dốc”, thậm chí gặp nguy hiểm bởi những cơn nhức đầu, chống mặt, đau tức ngực, khó thở do tác hại của thuốc lá. Cấp cứu tại bệnh viện Bà Rịa nhiều lần do bị bệnh Viêm phổi tắc nghẽn mãn tính, ông Tuyên mới hiểu được sự tàn phá sức khỏe của làn khói thuốc. Chính vì vậy, dù rất khó khăn, nhưng ông Tuyên vẫn quyết tâm bỏ thuốc và kiên trì điều trị bệnh tại Phòng khám hô hấp của BV Bà Rịa

Còn ông Trần Văn Quới, 62 tuổi, ở xã Châu Pha – huyện Tân Thành làm quen với thuốc lá từ khi 17 tuổi, khi sức khẻo còn tốt, mỗi ngày ông hút hết cả 1 gói thuốc. Cho đến khi bị Viêm phổi tắc nghẽn mãn tính, nhiều lần suýt ngưng thở phải đi cấp cứu, ông Quới mới giảm dần hút thuốc. Tuy nhiên, cơn thèm  thuốc vẫn còn chế ngự khiến ông Quới vẫn chưa từ bỏ hẳn, mặc dù vẫn biết thuốc lá là một trong những nguyên nhân gây nên căn bệnh hen suyễn của mình.

Khoa Hô hấp- Bệnh viện Bà Rịa - nơi tiếp nhận điều trị bệnh nhân Hen phế quản, Viêm phổi tắc nghẽn mãn tính trong toàn tỉnh- trung bình mỗi tháng, Bệnh viện Bà Rịa tiếp nhận khoảng hơn 40 bệnh nhân mắc bệnh này. Hiện nay, số bệnh nhân Hen phế quản, Viêm phổi tắc nghẽn mãn tính mà BV đang quản lý điều trị đã lên đến hơn 1.500 người, trong đó có 90% bệnh nhân có sử dụng thuốc lá.

Bác sĩ  Lương Thúy Nguyệt- Phụ trách Phòng khám Hô hấp bệnh viện Bà Rịa cho biết thêm:  “Hiện nay tại Phòng khám hô hấp, chúng tôi ghi nhận tất cả những bệnh nhân đến khám  đều có liên quan đến thuốc lá. Ví dụ như bệnh ung thư phổi, hay bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính chúng tôi nhận thấy trên 90% bệnh nhân từng hoặc đang sử dụng thuốc lá. Những bệnh nhân này khi tới khám bệnh, trước đó họ đều có hút thuốc lá trên 10 năm, 20 năm. Đây là nguyên nhân dẫn đến ung thư phổi và bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính.”

Bác sĩ Lương Thúy Nguyệt - BV Bà Rịa đang khám cho bệnh nhân bị bệnh Phổi tắc nghẽn mãn tính

Không chỉ gây nên các bệnh như Ung thư phổi, Bệnh phối tắc nghẽn mãn tính, khói thuốc lá còn là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh Lao. Tại khoa Nhiễm, BV Bà Rịa, gần 80% bệnh nhân Lao đều có tiền sử hút nhiều thuốc lá, trong đó có không ít bệnh nhân còn trẻ tuổi. Trường hợp của bệnh nhân Trần Minh Anh, 34 tuổi ngụ tại thị trấn Long Hải, huyện Long Điền là một ví dụ.  Nhập viện với các triệu chứng khó thở, đau tức ngực, Minh Anh được các bác sĩ chẩn đoán mắc bệnh lao phổi. 34 tuổi nhưng Minh Anh đã có thâm niên 22 năm hút thuốc lá cùng với môi trường làm việc độc hại tại lò bánh mì đã ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của bệnh nhân này.

Theo nghiên cứu của Tổ chức y tế thế giới, hút 01 điếu thuốc tức là đã tự mình làm mất đi 5,5 phút cuộc sống. Tuổi thọ trung bình của người hút thuốc ngắn hơn so với người không hút thuốc từ 05 đến 08 năm. Hút thuốc làm tăng tỷ lệ tử vong từ 30 đến 80%, chủ yếu là do các bệnh ung thư phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, các bệnh tim mạch…. Mức độ tăng nguy cơ phụ thuộc vào tuổi bắt đầu hút (hút thuốc càng sớm thì nguy cơ càng cao), và thời gian hút càng dài thì nguy cơ cũng càng lớn.

Nhằm hạn chế số người mắc bệnh do hút thuốc lá và hít phải khói thuốc thụ động, thời gian qua, trên địa bàn tỉnh, hoạt động truyền thông về phòng chống tác hại thuốc lá và triển khai Luật PCTHTL được tăng cường mạnh mẽ. Thông qua các kênh truyền thông như chương trình truyền hình, phát thanh, tuyên truyền trên báo chí, phát tờ rơi và tuyên truyền lưu động, những nội dung về PCTHTL khá phổ biến với các tầng lớp nhân dân. Các cơ quan, đơn vị, trường học, bệnh viện cũng ban hành quy định cấm hút thuốc, đồng thời xử lý nghiêm đối với các trường hợp vi phạm.

Ông  Lê Phước Triều – Chủ tịch Công đoàn Trường Cao đẳng nghề tỉnh BRVT cho biết: “Trường chúng tôi phát động phong trào nói không với thuốc là trong môi trường học đường. Tất cả những nơi công cộng chúng tôi đều có bảng tuyên truyền, vận động mọi người không hút thuốc lá, đặc biệt là học sinh tuyệt đối không được hút thuốc trong trường học. Nếu HS vi phạm lần đầu thì chúng tôi nhắc nhở, nếu vi phạm nhiều lần chúng tôi sẽ báo với PH và có biện pháp xử lý kỷ luật nặng hơn. Đối với cán bộ nhân viên thì chúng tôi  trừ vào thi đua hàng tháng”

Ông Nguyễn Văn Lên- Giám đốc Trung tâm TT&GD sức khỏe tỉnh BRVT cho biết: “ Đơn vị chúng tôi đã đẩy mạnh nhiều hoạt động, trong đó tập trung vào công tác tuyên truyền. Thứ nhất là phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng như báo, đài và hệ thống truyền thanh địa phương. Chúng tôi cũng phối hợp với các ban ngành đoàn thể, đặc biệt là trường học để đẩy mạnh truyền thông giáo dục nâng cao ý thức cho giáo viên và học sinh trong việc nói không với thuốc lá”

Mặc dù đã triển khai các hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá, tuy nhiên, cũng thẳng thắn nhìn nhận, việc chấp hành luật phòng chống tác hại của thuốc lá còn chưa nghiêm; hành vi hút thuốc lá tại những nơi bị cấm hút, nơi làm việc còn phổ biến; việc kiểm tra, giám sát chưa tốt; việc xử lý vi phạm còn nhiều khó khăn, bất cập, chưa mang lại kết quả như mong muốn. Do đó, ngoài việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền PCTHTL, cần phải tăng cường công tác kiểm tra, xử phạt đối với các hành vi vi phạm trong lĩnh vực này; đồng thời, có biện pháp siết chặt hoạt động mua bán thuốc lá. Và quan trọng hơn cả là cần nâng cao ý thức của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong việc chấp hành Luật PCTHTL để từ đó có cơ sở vận động mọi tầng lớp nhân dân làm theo./. 

Bài, ảnh: Thanh Bình, BBT