Những năm qua, thực hiện Quyết định 217-QĐ/TW ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị ban hành kèm theo “Quy chế giám sát và phản biện của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội”, thực hiện chỉ đạo của Thành ủy Vũng Tàu về thực hiện Nghị quyết T.Ư 4 (khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đề ra giải pháp phát huy vai trò của nhân dân và Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị-xã hội trong giám sát và phản biện xã hội, MTTQ Việt Nam và các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội thành phố Vũng Tàu đã và đang chủ động, tích cực thực hiện nhiệm vụ hằng năm trong đó chú trọng phát huy vai trò giám sát và phản biện xã hội nhằm hướng tới mục tiêu xây dựng một Nhà nước mà ở  đó "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra" với tư cách là người chủ đích thực.

Có thể nói rằng, giám sát và phản biện xã hội là 2 mặt công tác cơ bản của MTTQ Việt Nam và các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội. Giám sát là việc theo dõi, xem xét, phát hiện, đánh giá và kiến nghị đối với tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trong việc thực hiện các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội, an ninh và quốc phòng. Phản biện xã hội là việc nhận xét, nêu chính kiến, kiến nghị đối với dự thảo các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các chương trình, dự án… đang thời kỳ dự thảo. Để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, Ủy ban MTTQ Việt Nam và các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội tại thành phố Vũng Tàu đã chủ động xây dựng chương trình, kế hoạch giám sát hàng năm, trong đó, lựa chọn những nội dung giám sát theo các lĩnh vực mà nhân dân và xã hội đang quan tâm phù hợp tình hình với thực tiễn của địa phương. Cùng với đó là sự phối hợp triển khai có hiệu quả các hoạt động giám sát đang được thực hiện thường xuyên như: giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân; thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở…

Theo báo cáo của Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Vũng Tàu về thực hiện nhiệm vụ 6 tháng đầu năm 2018 thì vai trò của MTTQ Việt Nam và các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội tại thành phố Vũng Tàu đã được thể hiện hết sức rõ nét trên một số mặt hoạt động, đó là sự đồng thuận trong xã hội, động viên mọi người chung tay góp sức làm nên những kết quả tích cực trong sự phát triển thành phố. Bên cạnh việc triển khai các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động do Mặt trận và các đoàn thể phát động đã tạo ra hiệu ứng xã hội tích cực trong đời sống chính trị của nhân dân Thành phố. Đặc biệt, những hoạt động giám sát và phản biện xã hội, góp ý xây dựng pháp luật, xây dựng Đảng, chính quyền theo tinh thần Quyết định 217 và 218 của Bộ Chính trị, đồng thời đã thu được những kết quả tích cực, được dư luận xã hội đánh giá cao. Công tác giải quyết đơn thư, khiếu nại, tố cáo cũng được giám sát một cách chặt chẽ.

Bên cạnh đó, thực hiện Quy chế phối hợp giữa Thường trực Hội đồng nhân dân, UBND, Ủy ban MTTQ thành phố Vũng Tàu đã phối hợp triển khai thực hiện tốt chương trình giám sát 06 tháng đầu năm 2018, cụ thể: Tham gia giám sát việc triển khai thực hiện chính sách pháp luật về an toàn vệ sinh thực phẩm trên địa bàn thành phố; giám sát tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh, quản lý sử dụng tài sản và kinh phí của các đơn vị sự nghiệp; Phối hợp với Phòng Lao động Thương binh và xã hội triển khai chương trình tổng thể rà soát việc thực hiện chính sách ưu đãi đối với người có công cách mạng trên địa bàn thành phố, vận động nhân dân tham gia tích cực giám sát việc triển khai thực hiện các chương trình hành động tại cơ sở…

Ngoài ra, MTTQ Việt Nam thành phố Vũng Tàu với vai trò là liên minh chính trị, là tổ chức rộng rãi của nhân dân, đã vận động nhân dân tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, củng cố hệ thống chính trị ngày càng vững mạnh. Đồng thời MTTQ cũng thực hiện tốt chức năng giám sát và phản biện xã hội đối với các tổ chức đảng và cơ quan chính quyền, bao gồm cả việc giám sát các cán bộ, đảng viên, các đại biểu dân cử, các công chức, viên chức, cơ quan nhà nước các cấp; tích cực tham gia chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, làm cho tổ chức đảng và bộ máy chính quyền các cấp thực sự trong sạch, vững mạnh, thực sự là của dân và vì dân. MTTQ đã chủ động góp ý kiến với Thành ủy, UBND thành phố Vũng Tàu trong việc hoạch định cơ chế, chính sách, đóng vai trò là người phản biện sắc sảo, chân tình giúp Đảng và chính quyền tự điều chỉnh, tự hoàn thiện để lãnh đạo, chỉ đạo tốt hơn.

Tuy nhiên, công tác giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội tại thành phố Vũng Tàu vẫn còn hạn chế, như: Nhiều địa phương tại thành phố Vũng Tàu còn lúng túng trong lựa chọn nội dung giám sát và phản biện xã hội; chưa đưa ra được tiêu chí để lựa chọn nội dung phù hợp; kết quả giám sát và phản biện xã hội chưa đều, phản biện còn ít; một số nơi làm còn hình thức, thụ động; còn biểu hiện nể nang, né tránh, ngại va chạm; kỹ năng, năng lực trình độ cán bộ còn hạn chế; việc theo dõi thực hiện sau giám sát và phản biện nhiều nơi làm chưa tốt...

Theo ông Huỳnh Quang Vinh-Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Vũng Tàu thì: Để nâng cao chất lượng công tác giám sát và phản biện xã hội, đồng thời tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, Nghị quyết VI của Đảng bộ thành phố Vũng Tàu và Chương trình hành động của Ủy ban MTTQ thành phố, trong thời gian tới, MTTQ các cấp của thành phố sẽ tiếp tục tham gia xây dựng pháp luật, vận động nhân dân chấp hành pháp luật; triển khai các hoạt động góp ý và phản biện xã hội các dự án luật, pháp lệnh và nghị định; tổ chức tiếp công dân, tham gia giải giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân…góp phần xây dựng Đảng bộ và chính quyền thành phố Vũng Tàu ngày càng trong sạch, vững mạnh.

Có thể thấy rằng, thực hiện tốt nhiệm vụ giám sát và phản biện xã hội chính là cách để quyền làm chủ của dân được tôn trọng, để tạo nên sự đồng thuận trong xã hội, góp phần xây dựng thành phố Vũng Tàu ngày càng vững mạnh về mọi mặt./.

Bài: Lê Ngân, BBT