Tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu nằm trong khu vực miền Đông Nam Bộ, là nơi giàu truyền thống cách mạng. Nơi đây, trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, đã diễn ra nhiều trận chiến khốc liệt, ghi dấu nhiều chiến công của quân và dân ta. Sau giải phóng, phát huy truyền thống cách mạng của thế hệ đi trước, Đảng bộ và nhân dân tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu luôn đoàn kết một lòng, quyết tâm xây dựng lại quê hương. Thực hiện lời dạy của Bác "Dân ta phải biết sử ta/Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam", Lãnh đạo tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã cho đầu tư xây dựng Bảo tàng tỉnh. Ngoài mục tiêu đưa ngành Du lịch tỉnh phát triển lên một tầm cao mới thì nơi đây còn là địa chỉ góp phần giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ của con em địa phương.

(Các bạn trẻ sẽ cảm nhận được tội ác của quân giặc và sự đấu tranh kiên cường, bất khuất của các chiến sĩ cộng sản Việt Nam khi đến với Bảo tàng tỉnh Bà Rịa-Vũng) 

Theo thông tin từ Sở Văn hóa-Thể thao tỉnh Bà Rịa-Vũng thì công trình Bảo tàng tỉnh Bà Rịa-Vũng được khởi công vào tháng 9/2011, với các hạng mục như: Tòa nhà chính 7 tầng có diện tích xây dựng khoảng 3.300m2 và các công trình phụ trợ (nhà xe, nhà bảo vệ, nhà trạm biến áp, nhà trạm bơm...). Phần trưng bày nội thất có diện tích 3.038m2, gồm sảnh đón tiếp, kho bảo quản và các khu trưng bày với 6 chủ đề: “Đất nước con người Bà Rịa-Vũng”, “Bà Rịa-Vũng thời tiền - sơ sử”; “Bà Rịa-Vũng thời khẩn hoang mở đất” (thế kỷ XVII đến giữa thế kỷ XIX), “Bà Rịa-Vũng thời kỳ 1859 - 1975”, “Bà Rịa-Vũng thời kỳ xây dựng và bảo vệ tổ quốc” (từ 1975 đến nay) và “Sưu tập cổ vật Bà Rịa-Vũng”. Tổng kinh phí đầu tư công trình là 269,4 tỷ đồng.

Dù mới được khánh thành và đi vào hoạt động, mở cửa cho du khách trong và ngoài tỉnh tham quan từ đầu Tháng 7 năm 2020 nhưng Bảo tàng tỉnh Bà Rịa-Vũng được đánh giá là nơi có không gian rộng, đẹp, cách trưng bày, sưu tầm tư liệu, hiện vật rất tuyệt vời để giới thiệu đến khách tham quan. Trong đó, đặc biệt thu hút thế hệ trẻ tìm hiểu về truyền thống văn hóa, lịch sử về đất, con người tỉnh Bà Rịa-Vũng. Sau thời gian tạm đóng cửa đón du khách để phòng chống dịch bệnh Covid-19 thì đến nay Bảo tàng tỉnh Bà Rịa-Vũng đã mở cửa đón du khách tham quan trở lại. Được biết, hiện tại Bảo tàng tỉnh Bà Rịa-Vũng vẫn đang miễn phí tham quan cho người dân và du khách. Dự kiến đến hết năm 2020, Bảo tàng tỉnh Bà Rịa-Vũng sẽ bắt đầu tiến hành thu phí tham quan.

Xác định công tác giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ là nhiệm vụ quan trọng trong công tác giáo dục nên Bảo tàng tỉnh Bà Rịa-Vũng được các địa phương, ngành giáo dục trong tỉnh xem là địa chỉ tuyệt vời để giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ. Bảo tàng tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu hiện đang lưu giữ một số lượng lớn cổ vật thu được từ những con tàu đắm ở các vùng biển phía Nam. Hai bộ sưu tập đồ gốm Trung hoa thế kỷ 17-18 với 105 cổ vật được nhiều người chú ý nhất. Ngoài ra, nơi đây còn trung bày bộ vũ khí 7 hiện vật được tìm thấy ở huyện Long Đất. Bảo tàng cũng đang lưu giữ nhiều cổ vật đồ đá như tượng đá sa thạch của văn hóa Champa, Óc Eo, Ăng ko… Các đồ kim loại như tượng đồng, vũ khí cổ ở Đất Đỏ, đồ gốm sứ của Việt Nam và Trung Hoa…

Đến Bảo tàng tỉnh vào những ngày này, chúng tôi được chứng kiến buổi tham quan, giáo dục truyền thống của thầy và trò ở một số trường học trên địa bàn thành phố Vũng Tàu. Dưới sự hướng dẫn, thuyết minh của cán bộ Bảo tàng tỉnh, các em học sinh chăm chú lắng nghe về lịch sử - văn hóa cách mạng của tỉnh qua các giai đoạn và một điều dễ nhận thấy là các em tỏ ra rất hào hứng với không gian lịch sử, địa lý, văn hóa của tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu từ xưa đến nay. Từ đó, giúp các em học sinh hiểu sâu sắc về giá trị lịch sử, văn hóa của quê hương.

(Các bạn trẻ thấy được sự thống khổ của công nhân đồn điền cao su tỉnh Bà Rịa-Vũng khi đến với Bảo tàng tỉnh) 

Em Lê Quỳnh Như - Học sinh khối 9, trường THCS Nguyễn An Ninh, thành phố Vũng Tàu cho biết: Bước chân vào bảo tàng tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, chúng em được các hướng dẫn viên hướng dẫn rất nhiệt tình để có thể tham quan và tìm hiểu về những hiện vật. Các hiện vật đã được chia niên đại và sắp xếp rất khoa học ở các phòng trưng bày khác nhau. Em ấn tượng nhất với phòng trưng bày di tích lịch sử Côn Đảo và di tích Núi Dinh. Đến đây, chúng em được thấy sa bàn của huyện đảo, được nghe các hướng dẫn viên giới thiệu chi tiết về địa lý, điều kiện tự nhiên, khí hậu cũng như các cảnh đẹp ở Côn Đảo. Trong đó, góc “Côn Đảo – địa ngục trần gian” đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng em. Cả một nhà tù với những tội ác dã man, những hình phạt ghê rợn, khủng khiếp và sự đấu tranh kiên cường, bất khuất của các chiến sĩ cộng sản Việt Nam được tái hiện rất rõ ràng và chân thực. Chúng em có thể cảm nhận được sự gian lao, thống khổ mà những người chiến sĩ đã trải qua, những mất mát hi sinh về thân thể. Và qua đó, em thấy mình phải sống có trách nhiệm hơn trong việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hôm nay.

Em Phan Hùng Anh – Học sinh khối lớp 12, Trường THPT Vũng Tàu, thành phố Vũng Tàu chia sẻ sau khi đến thăm bảo tàng tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu: Điểm nhấn đặc trưng của Bảo tàng là khu trưng bày đồ cổ, quý hiếm được trục vớt từ các con tàu đắm ở vùng biển Bà Rịa-Vũng Tàu. Trong mô hình của một chiếc tàu đắm là những bộ sưu tập cổ vật như: cổ vật Hòn Cau, gốm sứ Pháp, cổ vật Lộc An, gốm sứ Trung Quốc… Em đã cảm nhận được sự mênh mông mà thú vị của đại dương khi trong lòng chiếc tàu là một đáy biển thu nhỏ, có dòng nước chảy quanh co với những sinh vật biển sinh động như: cá, tôm, san hô, tảo biển. Em cảm thấy mình cần có trách nhiệm hơn trong việc bảo vệ chủ quyền biển đảo quê hương.

Cô giáo Nguyễn Thị Hồng Nga – Giáo viên dạy bộ môn Lịch sử của Trường THCS Ngô Sĩ Liên, thành phố Vũng Tàu chia sẻ: “Bảo tàng tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đúng là một địa chỉ tuyệt vời để giáo dục truyền thống quê hương cho thế hệ trẻ. Tôi cảm thấy hoạt động tham quan Bảo tàng tỉnh vô cùng hữu ích cho các em học sinh tại thành phố Vũng Tàu. Đến bảo tàng, cô trò chúng tôi được trực tiếp tiếp cận các hiện vật mà trong sách các em chỉ có thể cảm nhận qua hình ảnh. Thông qua hoạt động này, các em đã cập nhật cho mình thêm những thông tin về lịch sử - văn hóa của tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu. Tôi nghĩ các em sẽ rất tự hào về truyền thống đấu tranh bảo vệ Tổ quốc, xây dựng đất nước của nhân dân tỉnh ta. Qua đó, đã tiếp thêm động lực cho em cố gắng học tập, trở thành công dân tốt, góp sức xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp".

Tự hào và tiếp nối các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của quê hương, đất nước, thế hệ trẻ Bà Rịa-Vũng Tàu ngày nay hãy nhận thức được đúng vai trò và trách nhiệm của mình trong việc giữ gìn và phát huy những nét văn hóa của địa phương. Không chỉ bây giờ mà mãi mãi về sau những giá trị tinh hoa văn hóa của dân tộc sẽ là hành trang, động lực để cho thế hệ trẻ tại Bà Rịa-Vũng Tàu tiến vào kỷ nguyên mới tô thắm nên truyền thống ngàn năm văn hiến của dân tộc. Và bảo tàng tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu sẽ luôn là địa chỉ góp phần giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ./.

Bài, ảnh: Lê Ngân, BBT