Có thể thấy thời gian gần đây, tại thành phố Vũng Tàu, chợ tự phát mọc lên rất nhiều. Chợ tự phát bám víu xung quanh các khu vực của chợ truyền thống tạo thành một hệ thống chợ ồn ào gây mất mỹ quan đô thị. Thực ra, tình trạng chợ tự phát lấn chiếm lòng lề đường ở khu dân cư lâu nay luôn làm cho các cơ quan chức năng ở thành phố Vũng Tàu đau đầu. Có những phường trên địa bàn thành phố phải huy động nhân sự hết đợt này đến đợt khác để dẹp chợ, song chẳng được mấy ngày phải giải tán vì hầu hết cán bộ đều kiêm nhiệm nên không thể lúc nào cũng túc trực ở chợ tự phát mãi được. Có nơi chính quyền địa phương kêu gọi người dân cùng phối hợp để xóa chợ tự phát, vận động các tiểu thương vào chợ quy hoạch kinh doanh nhưng đều thất bại. Vì thế, chợ tự phát cứ tồn tại trước sự bất lực của chính quyền địa phương.  

Tại khu vực đường Bình Giã (quanh khu vực chợ Rạch Dừa, phường Rạch Dừa) vào mỗi buổi chiều (khoảng 4 giờ chiều), tình hình buôn bán diễn ra rất lộn xộn, trong khi đây là giờ công nhân tan ca nên thường xuyên xảy ra kẹt xe. Để đối phó với lực lượng chức năng, hầu hết những người buôn bán ở chợ này đều “chế” những thiết bị bán hàng có bánh xe để dễ… chạy. Một người bán hàng rong tại đây thừa nhận, xe chở hàng có bánh lăn rất thuận tiện di chuyển, vì khi gặp công an từ xa thì chỉ cần đẩy là chiếc xe vọt lẹ; còn nếu bê từng rổ hàng chạy bộ sẽ không thoát, đôi khi mất hết hàng. Có lẽ do đã chuẩn bị sẵn nên người buôn bán càng tự tin, vô tư bày biện hàng hóa ra gần giữa đường để khách dễ thấy. 

Một góc chợ tự phát tại khu vực ngã tư Trương Công Định - Nguyễn An Ninh  

Tại khu vực ngã tư Trương Công Định - Nguyễn An Ninh tồn tại một chợ tự phát hàng chục năm nay, người dân quen gọi là chợ Phi Trường. Từ một vài quầy sạp buôn bán nhỏ lẻ ban đầu, chỉ trong một thời gian ngắn, chợ cóc này đã phát triển nhanh chóng và trở thành chợ tự phát. Hàng hóa bày bán tại đây đa dạng không thua kém bất kỳ một chợ nào trên địa bàn thành phố, từ lương thực, thực phẩm… cho đến quần áo, giày dép, tất cả đều có đủ. Trước đây, chợ chỉ họp buổi sáng, đến khoảng 10 giờ trưa là vắng vẻ, nhưng nay chợ họp cả ngày. Buổi chiều, lúc đầu người dân đánh bắt hải sản đưa đến chợ bán rồi dần dần trở thành nơi buôn bán cá, thịt… của những tiểu thương chuyên nghiệp. Gần đó có chợ phường 8 được xây dựng theo quy hoạch của thành phố nhưng lại rất ít người bán mua, gây lãng phí kinh phí đầu tư.

Chợ Xóm Lưới tại phường 2 cũng là một khu chợ tự phát tại thành phố Vũng Tàu, chợ này xôm tụ nhất vào khoảng 4-6 giờ chiều, đặc biệt là vào những ngày cuối tuần hầu như không thiếu loài hải sản nào. Chợ này đã họp từ rất lâu, gây mất mỹ quan cho thành phố nhưng việc dẹp bỏ cũng gặp nhiều khó khăn cho các cơ quan chức năng.

Trước tình trạng chợ tự phát có xu hướng ngày càng phát triển trên địa bàn thành phố Vũng Tàu gây cản trở giao thông, ô nhiễm môi trường và mất mỹ quan đô thị, vừa qua, Thành ủy Vũng Tàu đã ban hành văn bản số 233-CV/TU về việc chỉ đạo tăng cường công tác quản lý chợ tự phát trên địa bàn thành phố. Theo đó, Thành ủy Vũng Tàu yêu cầu UBND thành phố Vũng Tàu khẩn trương xây dựng đề án quy hoạch tổng thể các chợ trên địa bàn thành phố. Tổ chức làm việc với chủ đầu tư các chợ đã xã hội hóa để thống nhất giải pháp, đảm bảo khai thác, sử dụng có hiệu quả, không để tình trạng có chợ mà không có người bán hoặc họp chợ trái phép tại lòng, lề đường, vỉa hè.

Bên cạnh đó, Thành ủy Vũng Tàu cũng yêu cầu UBND thành phố Vũng Tàu chỉ đạo quyết liệt các giải pháp nhằm ngăn chặn tình trạng mua bán, họp chợ trái phép trên địa bàn, tăng cường công tác quản lý, đảm bảo an ninh trật tự, an toàn giao thông, vệ sinh môi trường và văn minh đô thị. Xử lý nghiêm cả người bán lẫn người mua; bố trí lực lượng chốt chặn, kiểm tra, thường xuyên xử lý tình trạng trên. Giao UBMTTQ, các đoàn thể chính trị, xã hội thành phố và các Đảng ủy-UBND phường, xã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và quần chúng nhân dân không mua hàng hóa tại các điểm buôn bán tự phát và không lấn chiếm lòng đường, vỉa hè làm nơi buôn bán kinh doanh.

Chợ tự phát hoạt động không có một cơ quan chức năng nào quản lý, không đóng tiền thuế… đã làm thất thu ngân sách nhà nước một khoản tiền khá lớn. Bên cạnh đó, chợ tự phát còn gây ô nhiễm môi trường, an toàn thực phẩm lại không có. Đa phần những người bán hàng thuộc chợ tự phát chủ yếu là dân tứ xứ kéo về thành phố để mưu sinh. Họ tụ tập thành nhóm đông người để lập ra một cái chợ buôn bán, nhất là ở các nơi có nhiều người dân lao động nghèo. Một số khu chợ được xây mới trong quy hoạch của thành phố thì lại ít người buôn bán, qua lại (chợ phường 8 thành phố Vũng Tàu). Tình trạng này kéo dài đã lâu nhưng địa phương vẫn chưa tìm ra phương án nào khả thi để giải quyết, gây lãng phí kinh phí đầu tư vào các công trình công cộng.

Dẹp bỏ những khu chợ tự phát sẽ không còn sự lộn xộn mất trật tự, sẽ đem lại mỹ quan đô thị cho thành phố đô thị loại I Vũng Tàu. Điều đó có được hay không phụ thuộc rất nhiều vào ý thức của những người dân, các tiểu thương và sự vào cuộc của các cơ quan chức năng tại thành phố Vũng Tàu./.

Bài, ảnh: Lê Ngân, BBT