Kỳ 2: Tour du lịch giá rẻ cho khách quốc tế, những tác động đến ngành du lịch nước ta

----------------

Hiện nay tổ chức Du lịch Thế giới và các quốc gia luôn luôn lấy lượng khách là một trong hai tiêu chí quan trọng hàng đầu khi thống kê và đánh giá về mức độ thành công phát triển của một quốc gia, điểm đến. Theo tổng hợp từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư, hiện nay 3 địa phương là Quảng Ninh, Đà Nẵng, Khánh Hòa có lượng khách quốc tế đến và sử dụng tour du lịch giá rẻ nhiều nhất.

Chúng ta phải thừa nhận tour giá rẻ tồn tại theo quy luật cung cầu của thị trường, tour giá rẻ đáp ứng nhu cầu của phân khúc thị trường khách nhất định trong giai đoạn du lịch trở thành nhu cầu phổ biến của số đông, nhu cầu đó cũng phù hợp với khả năng cung ứng dịch vụ ở mức độ trung bình của điểm đến. Tour du lịch giá rẻ đem lại nhiều lợi ích trong việc tăng lượng khách đến. Xét về khía cạnh điểm đến, tour giá rẻ với số lượng khách đông đem lại nguồn thu rất lớn cho doanh nghiệp lữ hành, các cơ sở cung ứng dịch vụ, cộng động dân cư và thông qua đó đóng góp cho ngân sách địa phương. Tour du lịch giá rẻ đã góp phần làm giảm tính mùa vụ của du lịch, giúp tăng lượng khách vào mùa thấp điểm.

Khách quốc tế đến Vũng Tàu, tham quan bảo tàng Vũ khí cổ

Một vài thống kê về khách du lịch quốc tế đến với Quảng Ninh, Đà Nẵng và Khánh Hòa: Năm 2018, Quảng Ninh đón được 12,2 triệu lượt khách, trong đó khách quốc tế đạt 5,2 triệu, lợi thế đón khách đến bằng đường bộ qua cửa khẩu Móng Cái (khách Trung Quốc) sử dụng Giấy thông hành biên giới đi trong ngày, hộ chiếu. Đối với Khánh Hòa, năm 2018, đã đón 6,3 triệu lượt khách lưu trú, trong đó khách quốc tế đạt 2,8 triệu lượt; khách du lịch quốc tế đến Khánh Hòa chủ yếu qua đường hàng không và tập trung phần lớn ở 04 thị trường là: Trung Quốc (1,9 triệu lượt), Nga (442.982 lượt), Hàn Quốc (83.304 lượt), Malaysia... năm 2018, tỉnh này đón 66 chuyến tàu biển quốc tế tại cảng Nha Trang và cảng Cam Ranh với gần 215.000 lượt khách lên bờ tham quan, các doanh nghiệp thực hiện thủ tục nhập cảnh cho khách đều không có trụ sở chính tại Khánh Hòa. Tại thành phố Đà Nẵng không thông tin về số lượng khách mà cho biết tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm về khách quốc tế giai đoạn 2013 - 2018 là 28,76%, các tour du lịch giá rẻ tập trung chủ yếu vào hai thị trường khách Trung Quốc (với tỷ lệ 90% là khách đi theo đoàn và 10% khách đi lẻ) và Hàn Quốc (30% khách đi theo đoàn và 70% khách đi lẻ do được miễn thị thực du lịch 15 ngày).

Chính quyền và ngành du lịch các địa phương đã nhìn nhận ngoài những mặt tích cực, thì những hạn chế của tour du lịch giá rẻ ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình chung tại các địa phương. Xét về góc độ kinh tế, một số doanh nghiệp lữ hành, cơ sở cung ứng dịch vụ của Việt Nam ý thức pháp luật chưa đầy đủ, thiếu sự liên kết, cạnh tranh không lành mạnh, hạ giá tour để đón khách, tiếp tay cho các tổ chức, cá nhân người nước ngoài sử dụng tư cách pháp nhân để thực hiện điều hành hoạt động kinh doanh lữ hành và hoạt động hướng dẫn du lịch trái pháp luật. Một số doanh nghiệp lữ hành Việt Nam hạn chế về năng lực nên dễ bị các hãng lữ hành gửi khách chi phối, lấn át, ép giá, yêu cầu đưa người nước ngoài vào giám sát dịch vụ, kiểm soát hoạt động kinh doanh. Tình trạng có sự thỏa thuận “ngầm” giữa doanh nghiệp lữ hành, hướng dẫn viên du lịch và cơ sở mua sắm để không thực hiện các nghĩa vụ về thuế với nhà nước; nhằm bù chi phí bán tour với giá rẻ, doanh nghiệp lữ hành liên kết đưa khách vào các cơ sở mua sắm bán hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ hoặc hàng hóa kém chất lượng với giá cao hơn so với giá trị thực tế, thanh toán bất hợp pháp bằng tiền mặt (ngoại tệ), thực hiện thanh toán thẻ bất hợp pháp, gây thất thu thuế.

Về an ninh trật tự xã hội, Song song với sự gia tăng của các hoạt động du lịch giá rẻ là sự gia tăng của lực lượng hướng dẫn viên du lịch, lao động nước ngoài tại Việt Nam, đặc biệt là số hoạt động bất hợp pháp (hoạt động sai mục đích nhập cảnh, không đăng ký tạm trú, không có giấy phép lao động...). Tình trạng các tour du lịch giá rẻ sử dụng hướng dẫn viên du lịch chui, dùng thẻ giả, bằng cấp giả để xin cấp thẻ hướng dẫn viên du lịch quốc tế tiếp tục diễn ra phức tạp, đã có trường hợp phát hiện người Trung Quốc mượn thẻ hướng dẫn viên để đón khách tại các tỉnh miền Trung, giới thiệu sai về lịch sử và danh lam thắng cảnh của Việt Nam, gây bức xúc trong dư luận. Một bộ phận hướng dẫn viên còn yếu về ngoại ngữ, kỹ năng, chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế doanh nghiệp và thị trường. Một số hướng dẫn viên còn biểu hiện xuống cấp về đạo đức, nặng về lợi ích kinh tế, bỏ đoàn, cắt xén các dịch vụ trong chương trình tour, chèn ép khách vào các điểm mua sắm, mua các dịch vụ ngoài tour…Khách du lịch của các tour giá rẻ thường đi theo đoàn với số lượng lớn, tập trung tại các điểm du lịch vào cùng một thời điểm, tiềm ẩn nguy cơ mất trật tự, an toàn xã hội, gây ra nhiều khó khăn trong việc quản lý, phát hiện các đối tượng lợi dụng hoạt động nhập cảnh với mục đích du lịch tiến hành xâm phạm an ninh quốc gia, cũng như các hoạt động vi phạm pháp luật khác.

Theo ông Trần Bá Việt, Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin thành phố Vũng Tàu: Quán triệt chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và UBND tỉnh BR-VT đối với tour du lịch giá rẻ, thành phố Vũng Tàu luôn quan tâm đến hoạt động đón, phục vụ khách quốc tế của các cơ sở kinh doanh dịch vụ. Tại Vũng Tàu giá dịch vụ lưu trú, dịch vụ ăn uống và dịch vụ đi lại giữa Vũng Tàu và TP Hồ Chí Minh thường cao hơn mức trung bình của các địa phương khác, cho nên các đơn vị lữ hành đã không nhắm đến Vũng Tàu để phát triển loại hình du lịch này, tuy nhiên dưới góc độ quản lý nhà nước Thành phố luôn quan tâm đến hoạt động du lịch với tiêu chí đảm bảo chất lượng dịch vụ và xây dựng sản phẩm du lịch bền vững./.

Bài, ảnh: Lại Giang, BBT