Những năm qua, các tàu cá tại cảng Bến Đình, Bến Đá thành phố Vũng Tàu được xem là nơi cung cấp nguồn thủy hải sản chính người dân và cho các công ty chế biến thủy hải sản tại thành phố Vũng Tàu bởi nguồn lợi thủy sản dồi dào, năng lực khai thác ngày một phát triển. Cùng với việc ngày càng có nhiều tàu cá với công suất lớn bám biển dài ngày thì yêu cầu về chất lượng nguyên liệu thủy sản ngày càng khắt khe. Hàng năm có nhiều đoàn kiểm tra của Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu và thành phố Vũng Tàu kiểm tra việc thực hiện các quy định về điều kiện an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) từ tàu cá, cảng cá, các cơ sở thu gom, sơ chế tại cảng Bến Đình, Bến Đá đến các công ty chế biến xuất khẩu. Vì thế việc thực hiện điều kiện ATVSTP trong suốt quá trình từ khai thác đến chế biến là vô cùng cần thiết.

Tàu cá tại cảng Bến Đình, Bến Đá thành phố Vũng Tàu 

Trong Tháng hưởng ứng vệ sinh an toàn thực phẩm năm 2017 vừa qua, Chi cục Vệ sinh an toàn thực phẩm Tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu phối hợp với đoàn kiểm tra liên ngành của thành phố Vũng Tàu đã tiến hành kiểm tra, xét nghiệm gần 40 mẫu hải sản tại cảng cá Bến Đình, Bến Đá. Kết quả các mẫu hải sản ở cảng cá này không nhiễm hàn the và foocmon, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Qua kiểm tra, nhìn chung các chủ tàu cá, ngư dân đều đã có ý thức cơ bản về đảm bảo điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm tàu cá. Tuy nhiên, do đây là việc làm khá mới mẽ, nên một số ngư dân còn bỡ ngỡ nên thực hiện chưa tốt. Các phương tiện chủ yếu mắc các lỗi về vệ sinh sàn tàu, dụng cụ chứa đựng, dụng cụ làm vệ sinh. Hầm bảo quản sản phẩm của các tàu cá đa số làm bằng vật liệu dễ thấm nước, lại không được vệ sinh sạch sẽ sau khi bảo quản sản phẩm khai thác nên vẫn chưa đảm bảo vệ sinh. Qua công tác kiểm tra, các cơ quan chức năng đã nhắc nhở, hướng dẫn các chủ phương tiện thay thế một số dụng cụ gỉ, sét và bổ sung các trang thiết bị bảo hộ lao động, tuyên truyền, hướng dẫn cho các chủ tàu cá cách thức vệ sinh cá nhân, sàn tàu, dụng cụ chứa đựng, hầm bảo quản, dụng cụ làm vệ sinh trước và sau khi tiếp xúc với sản phẩm; phương pháp bảo quản sản phẩm sau thu hoạch.

Trong những năm vừa qua, công tác quản lý khai thác thủy hải sản, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm tại cảng Bến Đình, Bến Đá đạt được những kết quả tích cực. Ngành khai thác thủy sản của thành phố Vũng Tàu đang phát triển nhanh, ngày càng có nhiều tàu cá công suất lớn bám biển dài ngày đồng nghĩa với việc sản phẩm khai thác được bảo quản trên tàu dài ngày trước khi vào bờ. Điều này đòi hỏi ngành khai thác thủy sản phải chủ động thực hiện đồng bộ các biện pháp bảo đảm ATVSTP để nâng cao chất lượng sản phẩm. Hiện nay công tác kiểm tra, công nhận đủ điều kiện đảm bảo ATVSTP đối với tàu cá còn nhiều khó khăn. Trao đổi với ngư dân Trần Văn Đại tại cảng cá Bến Đình, Bến Đá chúng tôi được biết, theo thói quen việc bảo quản sản phẩm sau đánh bắt của tàu khai thác xa bờ là sau khi rửa sạch, để ráo nước sử dụng đá lạnh để bảo quản. Kết thúc mỗi chuyến biển, các tàu đều thực hiện tổng vệ sinh bằng nước biển. Ngoài ra, hầu hết tàu khai thác xa bờ hiện nay đều đóng bằng vỏ gỗ, vật liệu cách nhiệt của hầm bảo quản của các tàu chủ yếu làm từ xốp ghép, chỉ có một số ít tàu được trang bị hầm xử lý bảo quản thủy sản hiện đại. Chính vì vậy rất khó để ngư dân giữ vệ sinh sạch sẽ, cách nhiệt hiệu quả cho hầm cá. Việc bảo quản các sản phẩm đánh bắt chủ yếu được các tàu sử dụng đá lạnh, nhưng trong thời tiết nắng nóng, để duy trì được nhiệt độ bảo quản theo quy định thì các tàu phải tốn khá nhiều chi phí vận chuyển đá lạnh hoặc phải kết thúc chuyến biển sớm hơn mới đảm bảo chất lượng sản phẩm.

Hằng năm, Chi cục Quản lý chất lượng nông, lâm và thủy sản Bà Rịa Vũng Tàu cũng đã tăng cường mở nhiều lớp tập huấn kiến thức ATVSTP cho các đối tượng tàu cá cùng với Nghị định số 31/2010/NĐ-CP Quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản có hiệu lực, nên việc thực  hiện các quy định về điều kiện đảm bảo VSATTP trên tàu cá ở Bến Đình, Bến Đá bước đầu có chuyển biến tích cực. Để đảm bảo ATVSTP trên tàu cá, thời gian qua, các cơ quan chức năng ở thành phố Vũng Tàu đã thường xuyên kiểm tra và lấy mẫu thủy sản khai thác trên tàu cá và ở các cơ sở thu mua cá để xét nghiệm chất lượng ATVSTP trên tàu cá, đồng thời nhằm phát hiện ngư dân có sử dụng các chất bảo quản bị cấm không để ngăn chặn. Sau khi lấy mẫu đi phân tích, đến nay chưa phát hiện trường hợp nào sử dụng các chất cấm để bảo quản sản phẩm trong quá trình đánh bắt.

Trong 6 tháng đầu năm 2017, đoàn kiểm tra liên ngành thành phố Vũng Tàu đã thường xuyên nhắc nhở chủ các tàu thuyền nâng cao ý thức, trách nhiệm; khuyến khích, tạo điều kiện cho ngư dân vay vốn ngân hàng để nâng cấp, cải tiến các thiết bị trên tàu, thuyền; phát triển các tàu dịch vụ để vận chuyển, cung ứng vật tư, nhiên liệu cũng như đưa sản phẩm vào đất liền, nhằm giúp ngư dân tăng thời gian bám biển và rút ngắn thời gian lưu giữ sản phẩm trên tàu. Bên cạnh đó, mỗi tàu cá đều xây dựng nội quy riêng về ATVSTP; phổ biến cho các thuyền viên về công tác vệ sinh, khử trùng thiết bị, sàn tàu, hầm chứa, dụng cụ chứa… sau mỗi chuyến đi biển; quy định rõ phương pháp, tần suất làm vệ sinh cho phù hợp với từng loại tàu cá và xác định rõ trách nhiệm cụ thể của từng thuyền viên với từng việc trên tàu. Đặc biệt, mỗi thành viên trên tàu phải nắm vững các biện pháp phòng tránh nhiễm bẩn hoặc làm hư hại đến thủy sản trong quá trình tiếp nhận, xử lý, chế biến, bảo quản, bốc dỡ và vận chuyển.

Theo lãnh đạo phòng Kinh tế thành phố Vũng Tàu thì trong thời gian tới, các cơ quan chức năng thành phố Vũng Tàu sẽ tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền cho bà con ngư dân tại cảng cá Bến Đá, Bến Đình nhận thức được tầm quan trọng của việc vệ sinh an toàn thực phẩm trên tàu cá, để bà con ngư dân có ý thức hơn, chủ động hơn trong việc bảo quản và nâng cao chất lượng sản phẩm thủy sản khai thác nhằm nâng cao tính chuyên nghiệp của ngư dân và khẳng định thương hiệu, mở rộng thị trường xuất khẩu sản phẩm thủy hải sản biển của thành phố, nhằm tạo điều kiện cho ngư dân phát triển nghề khai thác ổn định và vươn khơi bền vững./.

Bài, ảnh: Lê Ngân, BBT