Thực phẩm là một trong những nhu cầu thiết yếu cho sự tồn tại của con người. Đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) là vấn đề con người luôn phải đặc biệt quan tâm. Tuy nhiên trong thực tế, vì các mục đích khác nhau, nhiều người vẫn bàng quang, thậm chí quay lưng lại với nhu cầu thiết yếu này.

Có thể thấy rằng, hiện nay trên địa bàn tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, thực phẩm không an toàn đang đe dọa sức khỏe người tiêu dùng. Khi tiêu dùng các loại thực phẩm không an toàn, con người đã phải trả giá quá đắt bằng sức khoẻ, thậm chí cả tính mạng của mình do bị ngộ độc thực phẩm. Nhưng có không ít người tiêu dùng không quan tâm đến vấn đề ATVSTP khi mua các thực phẩm thiết yếu tiêu dùng hàng ngày (như  rau, cá, thịt....) ở các cửa hàng hoặc quầy bán lẻ tại các chợ.. Các hóa chất độc hại như thuốc bảo vệ thực vật (thuốc trừ sâu, trừ bệnh và thuốc trừ cỏ dại...), kim loại nặng, các vi sinh vật gây bệnh có trong các loại rau quả hoặc các chất kháng sinh, chất tăng trọng có trong thịt cá sẽ tích lũy dần trong các mô mỡ, tủy sống...của con người là tiền đề để phát sinh các loại bệnh tật như ung thư, loãng xương, suy giảm trí nhớ và thoái hóa xương khớp. Trong thực tế hàng ngày vẫn diễn ra các vụ ngộ độc thực phẩm: Nhẹ thì buồn nôn, chóng mặt, đi ngoài, đau đầu....., khi bị nặng mới vào viện cấp cứu. Vì vậy các bệnh viện trên địa bàn tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu mới chỉ thống kê được các vụ ngộ độc thực phẩm nặng (cấp tính), ngoài ra còn vô vàn các vụ ngộ độc thực phẩm nhẹ  hoặc mãn tính diễn ra hàng ngày thì không cơ quan , đơn vị nào thống kê được. 

(Chuối ngâm hóa chất – Hình minh họa) 

Thời gian qua, lực lượng chức năng của tỉnh Bà Rịa –Vũng Tàu đã tăng cường thanh kiểm tra, hàng năm phát hiện, xử lý, ngăn chặn hàng trăm cơ sở vi phạm, trong đó có những vụ lớn, góp phần giảm thiệt hại cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, những gì đang diễn ra cho thấy thực trạng ATVSTP vẫn đáng lo ngại. Riêng tại tỉnh ta, trong năm 2015 đã có 86 ca ngộ độc thực phẩm. Bà Đào Thị Hà - phó Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh Bà Rịa –Vũng Tàu cho biết, năm 2015, tỉnh đã thành lập 98 đoàn thanh kiểm tra an toàn thực phẩm, tiến hành kiểm tra 7.327 cơ sở sản xuất kinh doanh thực phẩm. Qua kiểm tra, có 1.374 cơ sở vi phạm ATVSTP, chủ yếu là nhân viên không khám sức khỏe, nguyên liệu không có nguồn gốc xuất xứ… Thực tế giám sát các chất cấm cho thấy, thịt quay nhiễm vi khẩu tụ cầu tỷ lệ 7,5%, chả thịt heo xay 9,7%. Bún bánh phở, hủ tiếu không bị nhiễm formol, hàn the… Tuy nhiên, hiện nay hầu hết các sản phẩm này bán tại chợ đều không có có nhãn mác, nguồn gốc xuất xứ.   

Cùng với đó, hiện nay do bất chấp đạo lý và vì lợi nhuận, những người trồng rau đã sử dụng bừa bãi các hoá chất bảo vệ thực vật như các loại thuốc cấm, thuốc có độ độc cao, thuốc ngoài danh mục được phép sử dụng để phun trừ các loại sâu bệnh trên các loại rau quả thiết yếu tiêu thụ hàng ngày, tiêm thuốc kích thích cho quả mau chín, ngâm ủ giá đỗ bằng các hóa chất tăng trưởng độc hại...đã làm tích luỹ một dư lượng lớn các hoá chất độc hại trong các loại rau quả. Ngoài ra nhiều người trồng rau đã dùng nước thải sinh hoạt và nước thải chăn nuôi để tưới rau làm cho hàm lượng kim loại nặng và vi sinh vật gây bệnh trong rau quả cao hơn nhiều so với quy định của Bộ Y tế...Đó cũng là nguyên nhân làm phát sinh các bệnh cấp tính và mãn tính trên địa bàn dân cư, nhất là tại thành phố và các thị trấn trên địa bàn của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.

Ngoài ra, một số cửa hàng ăn uống sử dụng các loại gia vị, phẩm mầu không được phép của Bộ Y Tế để chế biến các món ăn  rất “hấp dẫn” người tiêu dùng. Nhiều cửa hàng chế biến thức ăn không đảm bảo tiêu chuẩn ATVSTP. Đó là nguyên nhân phát sinh và lan truyền dịch bệnh trong cộng đồng. Ngoài ra các loại thực phẩm thiết yếu khác cũng chứa đựng nhiều nguy cơ tiềm ẩn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ người tiêu dùng như: Các loại rượu dùng hàng ngày do các gia đình tự nấu và pha chế, rượu giả ở các cửa hàng ăn uống chứa độc tố methanol ở liều lượng cao gấp hàng chục lần cho phép (độc tố này chứa nhiều trong rượu sắn và cồn công nghiệp, khi uống bị đau đầu và suy giảm thị lực) mà các phương tiện thông tin đại chúng đã cảnh báo. Các loại hải sản, bánh kẹo, nước mắm, bún, bánh phở.....chứa Foormol mà người chế biến và buôn bán đã dùng để bảo quản thực phẩm để tránh ôi thiu và nấm mốc. Đây là một hoá chất cực kỳ độc hại, có thể gây ung thư dạ dày và ung thư phế quản.

Trong những năm qua, Nhà nước và các cơ quan chức năng của tỉnh  Bà Rịa-Vũng Tàu đã có nhiều giải pháp nhằm nâng cao ATVSTP cũng như tạo hành lang pháp lý để bảo vệ sức khoẻ người tiêu dùng. Song vấn đề kiểm tra, kiểm soát ATVSTP hiện nay vẫn còn gặp nhiều khó khăn và bất cập cả về con người lẫn phương tiện giám định đồng bộ thực phẩm. Vì vậy để không ngừng nâng cao chất lượng ATVSTP thì phải không ngừng mở rộng và nâng cao hiệu quả của công tác tuyên truyền cho mọi tầng lớp nhân dân trong tỉnh Bà Rịa –Vũng Tàu về ý nghĩa của ATVSTP đối với sức khoẻ con người. Bên cạnh đó các cơ quan chức năng như Y tế, Thú y, Bảo vệ thực vật, Quản lý Thị trường của tỉnh.... cần tăng cường kiểm tra, kiên quyết và triệt để hơn trong việc xử lý các trường hợp vi phạm và cố tình vi phạm.. Các cấp có thẩm quyền cũng cần ban hành các chế tài pháp lý để xử phạt nghiêm khắc đối với các trường hợp sản xuất, vận chuyển, buôn bán, chế biến vi phạm các quy định về ATVSTP tuỳ theo mức độ cụ thể. Có như vậy chúng ta mới bảo vệ được sức khoẻ con người về trước mắt và lâu dài. Bên cạnh đó, mỗi chúng ta hãy là người tiêu dùng thông minh, ý thức lựa chọn cho mình những thực phẩm an toàn để đảm bảo sức khỏe cho bản thân, gia đình và toàn xã hội./.

Bài: Lê Ngân, BBT